„Dziecko w swoim żywiole” to program wychowania przedszkolnego proponowany dla 3 i 4 latków pod redakcją Ewy Wilczyńskiej. Roczny cykl pracy porządkują żywioły (ziemia, ogień, woda, powietrze), co pozwala wyjść poza schemat pór roku i pokazać dziecku świat w ciekawszej ,przemawiającej do wyobraźni perspektywie.

 

Czas spędzony w przedszkolu to początek wielkiej podróży przez świat, kolebka wszelkich przyszłych pasji i zainteresowań, pierwsza kolekcja wspaniałych doświadczeń. Dziecko w wieku przedszkolnym ma w sobie naturalną dziecięcą ciekawość otaczającego je świata. Interesuje je zwłaszcza najbliższe otoczenie, wszystko, czego może dotknąć, zbadać, doświadczyć wszelkimi dostępnymi zmysłami. Stąd najlepszym pomysłem na zagospodarowanie jego czasu w przedszkolu jest dostarczanie możliwie najbardziej różnorodnych bodźców, które stymulowałyby dziecięcą ciekawość i rodziły potrzebę wnikliwszego poznania.

 

Żywioły w przedszkolu – to program pełen eksperymentów, doświadczeń, badań, działań, poszukiwań i odkrywania. Nie da się pokazać żywiołów bez aktywizacji dzieci, ale to właśnie sposób na zapanowanie nad żądną wrażeń grupą małych odkrywców i na skierowanie na właściwe tory potrzeby działania tak, aby czas spędzony w przedszkolu okazał się niezapomnianą przygodą i przyniósł rezultaty w postaci młodych, kreatywnych i pełnych pasji ludzi. Nic tak nie pobudza wyobraźni jak zagadka, którą trzeba rozwiązać, nic tak nie motywuje, jak świadomość dokonania odkrycia, a jeśli przy okazji wiąże się to z ciekawą zabawą dostosowaną do możliwości, umiejętności i potrzeb dzieci – tym większy sukces i satysfakcja.   Podróżując przez żywioły, przybliżamy następujące zagadnienia kluczowe:

 

Ziemia

 

• globus jako model planety Ziemi, podstawowe elementy na globusie: oceany, kontynenty, bieguny • Ziemia jako miejsce, gdzie żyje człowiek, zwierzęta i rośliny, elementy Ziemi na powierzchni i pod powierzchnią, naturalne i stworzone przez człowieka (jaskinie, tunele i korytarze kopane przez zwierzęta, kopalnie) • skały i minerały ziemi, obserwacje w kąciku badawczym ze skarbami ziemi: kamienie, kamienie szlachetne, bursztyny, węgiel, sól (solne kryształy z solanki), glina, piasek, żwir, skały • doznania dotykowe (faktura, kształt), ćwiczenia pamięci dotykowej • sposoby podróżowania po ziemi i środki transportu lądowego • owoce występujące w naszym klimacie w okresie jesieni, zapachy i smaki, własne doznania i preferencje dzieci w tym zakresie, ciekawość poznawania nowych smaków i przełamywanie niekorzystnych schematów żywieniowych • części roślin – kwiatów i drzew • różne rodzaje domów, podobieństwa i różnice (architektura wiejska, miejska, współczesna, zabytkowa) • proste działania proekologiczne w gospodarstwie domowym i rozumienie potrzeby ich stosowania (segregacja odpadów) • dziecko jako odbiorca i twórca dzieł sztuki

 

Ogień

 

• różne sposoby ogrzewania mieszkań i domów (piece, kominki, kaloryfery) • badanie właściwości węgla rysunkowego • źródła ognia (zapalniczka, zapałka, ognisko, kominek, piec, błyskawica, iskra, promień słoneczny) • źródła ciepła (ognisko, grill, kominek, kuchenka gazowa lub indukcyjna, kaloryfer) • termometr (pomiary temperatury) • znaczenie ognia, ciepła, światła dla człowieka, zwierząt i roślin • zasady bezpieczeństwa w kontakcie z ogniem, ciepłem oraz przewidywanie skutków nieprawidłowego zachowania • ciepło jako nastrój, ciepło bliskich, ciepłe uczucia, miłość, troska o innych • iluminacje świetlne i gorące nastroje, emocje związane ze świętami • obserwacje nieba w dzień i w nocy • poznanie pojęć: przestrzeń kosmiczna, gwiazda, planeta, wzbogacanie wiedzy i rozbudzanie zainteresowania kosmosem • eksperymenty i badanie śniegu – zamarzanie, topnienie, rozpuszczanie • przedmioty codziennego użytku znajdujące się w kuchni • sposoby przyrządzania potraw: gotowanie w wodzie, gotowanie na parze, smażenie, grillowanie • określanie smaków różnych przypraw • urządzenia elektroniczne • zimowe wieczory w świetle lampki (czytanie, teatr cieni)

 

Woda

 

• znaczenie wody jako podstawowego składnika niezbędnego dla każdej formy życia • badanie właściwości wody różnymi zmysłami: zapach, przejrzystość, smak, temperatura, określanie odczuć przez dzieci • zabawy i eksperymenty, np. barwienie kwiatów, otrzymywanie chmury, roztapianie lodu, sprawdzanie, co pływa, co tonie • obieg wody w przyrodzie • rozumienie konieczności dbania o czystość wody, oszczędnego gospodarowania jej zasobami • barwy podstawowe i pochodne • dźwięki związane ze środowiskiem wodnym i wodą oraz ich wpływ na odczuwany nastrój • higiena w życiu człowieka • zbiorniki wodne: morze, jezioro, rzeka i zamieszkujące je zwierzęta • środki transportu wodnego • odpływanie w świat marzeń

 

Powietrze

 

• znaczenie powietrza dla życia większości organizmów • określanie ruchu, temperatury i zapachu powietrza • eksperymenty z powietrzem, wyjaśnianie obserwowanych zjawisk, próby rozwiązywania problemów (związki przyczynowo-skutkowe, logiczne myślenie) • wygląd i dźwięk wybranych instrumentów muzycznych dętych, słuchanie utworów muzyki poważnej i instrumentalnej • zjawiska atmosferyczne związane z wiatrem, słownictwo określające rodzaje i siłę wiatru • doświadczenia badające siłę wiatru (wiatraczki, wstążki, kukiełka wiatru, wiatrak do obserwacji siły wiatru, wskaźnik na rurce w celu obserwacji kierunku wiatru) • możliwości wykorzystania siły wiatru, prądów powietrznych: wiatraki (młyny, źródło prądu), żaglówki, lotnie, szybowce wykorzystujące prądy powietrzne • zwierzęta latające – owady i ptaki • powietrzne pojazdy • wznoszenie się na coraz wyższe szczeble własnych możliwości